MENS EN ZINGEVING: mijn beleving

Bij mijn zoektocht naar bruikbaar materiaal rond dit onderwerp stootte ik op enkele bijzondere uitspraken van o.a. Viktor Frankl en Carl Jung, twee beroemde psychotherapeuten die veel over zingeving schreven.

Volgens hen moet ieder van ons zijn of haar “eigen zingeving creëren.” Ook Satre vond dat ieder zijn eigen project kan maken binnen het leven. Dit is volgens mij ook zo. Mijn zoektocht naar zingeving verliep niet vanzelf en ging ook gepaard met de levensfase waarin in me telkens bevind.

Volgens mij persoonlijk bestaat “dé zin van het leven” eigenlijk niet, maar wel de zin die ík aan mijn leven geef. De zin van mijn leven staat niet los van de mensen rondom mij. Zonder het respect en de liefde van die mensen zou ik niet gelukkig kunnen zijn. Deze gedachte vond ik terug in het gedicht van Toon Hermans, nl. “Als de liefde niet bestond”. Hierin toont de dichter uiteindelijk aan dat je slechts liefde en respect kan krijgen, door het zelf te geven.

Het artikel“ Zingeving en zingevingproblemen vanuit psychologisch van Mia Leijssen, inspireerde mij eveneens om mijn persoonlijke visie over zingeving te verduidelijken en te motiveren (1).

Dit artikel vat de belangrijkste onderzoeksgegevens samen waarin zowel aan ‘grote denkers’ als aan ‘gewone mensen’ gevraagd is te beschrijven wat ze kenmerkend vinden voor een zinvol leven en wat hun concrete leven al dan niet de moeite waard maakt.

Volgens het artikel vinden mensen de meeste voldoening in intieme relaties in familiekring en goede vriendschappen. Voor een andere grote groep mensen heeft betekenis in het leven te maken met “werk, studie, of een hobby” waarin men veel tijd steekt. Jongeren maken zich meer zorgen wanneer ze niet “populair” zijn bij leeftijdsgenoten of uitgestoten te worden. Volwassenen zijn meer gericht op elkaar helpen.

In dit verband is er ook een link met het krantenartikel: “Ruim van de helft van de Belgische jongeren voelt zich gelukkig”. Daarin komt ook duidelijk tot uiting dat jongeren veel belang hechten aan familie en vrienden (2).

Ik kan mij in beide artikels heel goed terugvinden. Persoonlijk heb ik in mijn dagelijks leven, bewust of onbewust heel vaak nood aan de steun van mijn ouders, de aandacht van mijn vrienden en het teamgevoel bij mijn collega’s. Meer en meer heb ik echter de grootste behoefte aan de begeleiding van en de omgang met mijn kindjes in de buitenschoolse opvang en de kleuterschool waar ik momenteel tewerkgesteld ben. Werken met, voor en tussen kinderen, het gevoel voor hen te kunnen zorgen geeft een toegevoegde waarde of m.a.w. “zin “aan mijn leven. Kinderen motiveren en aanmoedigen in hun cognitieve, motorische en sociale ontwikkeling is voor mij een enorme uitdaging. Elk stapje vooruit geeft mij voldoening. Daarnaast vind ik het ook belangrijk om aandacht, geborgenheid en een gevoel van veiligheid te geven aan de kinderen. Dit “thuisgevoel” wil ik creëren; zeker voor de kindjes die na school nog een paar uur in de opvang moeten wachten op hun ouders.

Een citaat van Victor Frankl sluit hierbij heel goed aan en verwoordt op dit vlak mijn visie over de betekenis van het leven.

“Ieder mens heeft zijn eigen specifieke roeping of levenstaak. In dat opzicht is hij onvervangbaar. Daarom is de levenstaak van ieder mens even uniek”  - Viktor Frankl

Zingeving staat volgens mij ook vaak synoniem met “wat de moeite waard is om te doen” Dit is eveneens opnieuw afhankelijk van de ieders individuele behoefte, die vaak ook bepaald is door de omgeving waarin iemand opgroeit. Wanneer ik een waardevol doel voor ogen heb, ben ik ook sterk gemotiveerd en probeer ik ook te blijven volharden, zelfs in moeilijke omstandigheden. Het nastreven van een doel geeft ook richting aan mijn leven, zoals nu het behalen van deze opleiding tot kleuterleidster. De combinatie van mijn werk en de studie is voor mij bijzonder zwaar, maar ik zie deze opleiding als een doel om mijn leven zin te blijven geven in de toekomst.

Zoals mijn leeftijdsgenoten, sta ik niet zo vaak stil bij zingeving en antwoorden op grote levensvragen, Tijdens mijn tienerjaren had ik af en toe moeilijke momenten bij het aanvaarden van mijn zelfbeeld en zelfvertrouwen door lichamelijke problemen.

De dag dat de oorzaak van mijn medisch probleem is gevonden, kreeg ik een geweldige “boost”. Ik zag opnieuw een doel voor mij, nl. werken aan mijn gezondheid, aan mijn zelfvertrouwen. Nu, drie jaar later voel ik me voorzichtig gelukkig, durf ik ongedwongen van het leven genieten, samen met mijn familie en vrienden. Ik voel me gelukkig in mijn werk voor, tussen en met kinderen en durf de uitdaging aan om een droom te werken.

“Put kracht uit jezelf en uit de aandacht van de mensen om je heen”. Boeddha

Wanneer ik nadenk over de vraag “wat geeft zin aan mijn leven?”, denk ik automatisch aan de vraag “wat is geluk voor mij, wat maakt mij gelukkig?

Talrijke poëten legden hun hart en ziel bloot over hun geluk in de mooiste literaire gedichten die zoveel mensen wisten te raken.

Vandaag van de dag is “geluk” nog steeds een gevoel dat vele mensen aanzet tot het schrijven van intense, kleurrijke en emotievolle verhalen, gedichten en liedjesteksten.

Op mijn zoektocht vond ik een passende tekst die mij aansprak omwille van de eenvoud ervan:

Wat is geluk?

geluk is veel
geluk is weinig
geluk is lang
geluk is kort
geluk is groot
geluk is klein
maar tocht wil iedereen
het allerliefst gewoon gelukkig zijn
(Anoniem)

Geluk is veel voor mij wanneer ik de dankbaarheid voel van een kleutertje omdat ik haar troostte met een mooi verhaal of een welgemeende knuffel.

Geluk is lang voor mij wanneer ik op het einde van het schooljaar de warme glimlach van de kleuters zie als ze afscheid van mij nemen.

Geluk is groot voor mij als ik de kracht vind om na een tegenslag weer op te staan, om nog harder te werken om mijn doel te bereiken.

Als 20-jarige deed ik 3 weken vrijwilligerswerk in Rwanda om mee te helpen aan de bouw van een kleuterschool. Tijdens deze periode ervaarde ik dat mensen zonder luxe des te meer genieten van elkaars nabijheid. Ik kwam terug als een “nieuwe” Laurien. Deze inzet voor mijn medemens maakte mij niet alleen gelukkig, het gaf ook zin aan mijn leven!

Hierbij passen de woorden van Matheus

Alle dingen dan, die gij wilt, dat u de mensen zouden doen, doet gij hun ook alzo; want dat is de wet en de profeten. Mattheüs 7:12

Mijn geloof, mijn verbondenheid met God staat ontegensprekelijk in relatie met mijn medemensen. Ik zie God in mijn medemensen en hou van God in de gedaante van de mensen waarvoor ik iets kan betekenen.

Als kind kreeg ik de christelijke waarde mee van mijn ouders en mijn leerkrachten.

Tijdens mijn opleiding bijzondere jeugdzorg” ontdekte ik dat kinderen met een beperking ook talenten hebben en zij daar ook gelukkig kunnen mee omgaan. Daar zelf deel te mogen van uitmaken, was een echte verrijking.

Nu nog steeds vind ik het een uitdaging om in de toekomst  met kinderen met of zonder beperkingen te mogen werken.

Tot slot: als tiener droomde ik, net zoals vele jongeren,van een geweldige toekomst. Nu vind én koester ik het geluk meer in kleine dingen: een leuke dag met de kindjes op het werk, een schouderklopje van mijn collega’s, een gezellige avond met vrienden, een onverwachte kleine attentie, en ja zelfs een eenvoudige maar welgemeende glimlach of knuffel.

Geluk of gelukkig zijn is volgens mij dan ook voor iedereen verschillend. Ik ervaar geluk vooral als tevredenheid, voldoening of positieve emoties. Materiële meevallers zijn wel aardig meegenomen, maar die zullen mij nooit op dezelfde wijze gelukkig kunnen maken.

Ik wil graag dit thema afronden met de sprekende woorden van Toon Hermans

GELUK

‘k Zie ons geluk soms duidelijk om me heen,

‘k zie het and’ren in hun ogen dragen,

verdeeld in doordeweekse dagen,
‘gelukkig zijn’, dat doe je niet alleen.

Laurien De Cuyper

 

1. Leijssen, M. (2004). Zingeving en zingevingproblemen vanuit psychologisch perspectief. In Wetenschappelijk denken: een laboratorium voor morgen? Lessen voor de eenentwintigste eeuw (pp. 241-268). Universitaire Pers Leuven.

2. Bron: het Nieuwsblad, 04 april 2012